თანამედროვე დემოკრატიის ერთ-ერთი ფუძემდებლის, მწერლისა და ფილოსოფოსის შარლ ლუი დე მონტესკიეს გახმაურებული რომანი „სპარსული წერილები“ ქართულ ენაზე პირველად გამოდის. რომანი იწყება იმით, რომ სპარსელი ველმოჟა ისპაანში თავის ჰარამხანას ტოვებს და მეგობართან ერთად ევროპაში, „ბარბაროსების მიწებზე“ სამოგზაუროდ მიდის. ისინი წერენ მეგობრებს წერილებს, რომლებშიც დასავლეთის საზოგადოების სხვადასხვა ასპექტზე ამახვილებენ ყურადღებას. „ყველას ჰყავს საყვარელი, თამაშობენ თავიანთ თავებზე ერთხელ და სამუდამოდ მორგებულ როლებს, დადიან კლუბებში, ფუსფუსებენ, მოსწონთ ინტრიგა..“. ყოფითი მოვლენების გარდა, მონტესკიე ეხება სახელმწიფოების მოწყობას, საშინაო და საგარეო პოლიტიკას; მისი ისრები ხვდება ვატიკანსაც, დასცინის მონარქებს, მინისტრებს, ზოგადად, საზოგადოებას; ის საოცარი გონებამახვილობითა და გამგმირავი ირონიით გვიყვება საფრანგეთისა და აღმოსავლეთ იმპერიების სამეფო კარის ინტრიგებზე, სპარსეთის ჰარამხანებზე... „სპარსული წერილები“ ავტორის სიცოცხლეშივე გახდა ბესტსელერი და დღემდე დიდი პოპულარობით სარგებლობს ლიტერატურულ და ფილოსოფიურ წრეებში; იგი შეახსენებს საზოგადოებას რომ „მთავრობა ისე უნდა ჩამოყალიბდეს, ერთ ადამიანს არ ეშინოდეს მეორესი; რომ მთავრობის თავისუფალი და მყარი საფუძველი ძალების მკაფიო და დაბალანსებულ განაწილებას ემყარება“.
